نشریه ی علمی - ترویجی حاوی

به همت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

نشریه ی علمی - ترویجی حاوی

به همت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

نشریه ی علمی - ترویجی حاوی

ما تعدادی دانشجوی جوان علوم پزشکی هستیم که در تلاشیم تا مباحث علمی را به زبان ساده و روان ترجمه کنیم.

۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «علم دینی» ثبت شده است

ه بسا یک علم طبیعی تجربی چون بهداشت با اخلاق که در چند قرن اخیر حتی علم به حساب نیامده، چه رسد به آن که تجربی باشد، در فضای علم دینی به صورتی کاملاً روشن با یکدیگر ارتباط و حتی سنخیت پیدا کنند.
🔵رمز این هر دو ویژگی علوم اسلامی ـ وسعت قلمرو آسانی وحدت علوم ـ در یک امتیاز است که با حضور دین در عرصه علم به دست می‌آید و آن این که اسلام مؤمنان را از نگاه محدود و ناقص به عالم نهی می‌کند.
🟣اگر جامعه‌ای را بتوان فرض کرد که افراد آن دغدغه رعایت دستورات اسلامی را دارند و سعی دارند زندگی خود را بر آن اساس تنظیم کنند، طبعاً جمع عالمان در آن جامعه نیز در تمام شؤون زندگی و از جمله فعالیت علمی خود به دنبال رعایت فرمان الهی و تقرب جستن به او هستند، یعنی مبنای تصمیم‌گیری برای او چه در حوزه علم و چه در غیر آن فقط و فقط کمال‌جویی از طریق تقرب جستن به پروردگار است. حاصل چنین فعالیتی، علم ویژه‌ای است که با علوم دیگری که چنین غایتی ندارند، متفاوت است؛ دست کم همان قدر متفاوت که کیمیاگری دیروز با شیمی امروز.

❓برای آن که علم دینی به وجود آید، چه باید بکنیم؟
🔴 با حفظ اعتقاد به باورهای دینی و تحکیم آن‌ها در جریان پیشرفت علم، می‌توان بر سرعت پیشرفت‌های علمی هم افزود، در این صورت، علم دینی را تأیید کرده‌ایم و ضرورتش را اثبات نموده‌ایم.
🔵می‌توان گفت از آن‌جا که علم محتاج آموزش است و از آن‌جا که هم علم و هم آموزش علم (به عنوان پدیده‌های فرضاً مستقل از یکدیگر) به شدت تحت تأثیر مستقیم و غیرمستقیم پیش‌فرض‌ها و نگرش‌های قبلی هستند، برای آن که راه تولید علمی با خصوصیات ویژه و وابسته به پیش‌فرض‌ها و جهان ‌بینی ویژه در جامعه‌ای گشوده شود، چاره‌ای نیست جز این که کل فرآیند آموزش ـ از تدوین کتب درسی تا انتخاب شیوه‌های تدریس و مواد کمک آموزشی و طراحی فضای آموزشی و طراحی کل نهاد آموزش و پرورش ـ در آن جامعه درست بر طبق همین اصول و پیش‌فرض‌ها و جهان‌بینی برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی شود
❗️لازمه تولید علم دینی آن نیست که تمام ابزار و وسایل و نهادهای علمی و تحقیقاتی رایج امروز را به یک سو نهیم و بکوشیم بر ویرانه علم غیر دینی، بنای رفیع علم دینی را بنیاد گذاریم علم دینی یک بسته آماده عرضه نیست تا به محض بیرون راندن علم غیردینی، به ناگهان از پس پرده به درآید. تلاش ما جهت دستیابی به علمی هرچه دینی‌تر، در راستای تلاش همه جانبه‌مان برای پی‌ریزی یک جامعه دینی و نهایتاً انسان‌هایی دیندارتر معنا می‌یابد و بنابراین تلاشی است قدم به قدم و پر فراز و نشیب

#علوم_انسانی

✍🏻به قلم:اطلس غلامی

ما را در پیامرسان تلگرام دنبال کنید

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آبان ۹۹ ، ۰۱:۱۴
نشریه حاوی


🟠علم بهداشت رایج، موضوع کاوش خود را جسم انسان قرار داده است. پیش‌‏فرض این علم شامل آن است که جسم به تنهایی و فارغ از روح می‌تواند موضوع شناخت و مطالعات تجربی قرار گیرد. حتی متکامل شدن تدریجی آن و اضافه شدن مباحث روانشناسی و روان‌پزشکی به این علم نیز گویی از سر ناچاری و به دنبال بروز مشکلات عدیده‌ در شناخت و درمان بیماری‌ها رخ داده است و از آنجا که اساساً پیش‌‏فرض‌های این علم در مادی انگاشتن موضوع خود، تغییر چندانی نکرده است، بر اساس اعتقادات موجود، گویی روان انسان موضوعی در کنار جسم اوست و وحدت آن‌ها و اصل فلسفی «جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء» بودن نفس در این میان مغفول واقع شده است.

🟡تعریف اختلالات روانی– که بعضاً منجر به آثار بدنی نیز می‌شوند– تعریفی است متکی بر یک جهان بینی و بنابراین اثبات آن‌ها از علم تجربی برنمی‌آید. حتی خود این پیش‌‏فرض که جسم انسان منتظم به نظمی است که کم‌ هزینه‌‌ترین روش‌ها را با ظریف‌ترین ارتباطات برمی‌گزیند تا به سازمان یافتگی و در نهایت بقا دست یابد، از درون علم آناتومی و یا فیزیولوژی که علومی توصیفی و تبیینی هستند، برنمی‌آید. پیش‌فرض عام‌تر که دست علم بیولوژی هم در مورد انسان و هم در مورد موجودات دیگر از اثبات آن کوتاه است، یکسان بودن ویژگی کلی آحاد گوناگون بشر است که تعمیم را در مورد آن معنی‌دار می‌سازد.

🟠علم بهداشت روان در تعریف بیماری روانی، بر اختلافی متمرکز می‌شود که فرد با نُرم‌های جامعه، یعنی وضعیتی که اکثریت جامعه در آن به سر می‌برند، پیدا می‌کند. نیز شاخص یک بیماری روانی را اختلال در کارکردهای ویژه فرد در اجتماع می‌دانددر حالی که طبق اصول و تعاریفی که در متون دینی ما آمده است، بیماری‌های روحی و روانی، جزیی از بیماری‌های اخلاقی انسان به شمار می‌روند و نه تنها تعاریف مشخصی دارند، بلکه اطلاق اصطلاح بیماری بر آن‌ها کاملاً قطعی است. به عنوان مثال از حسد، حرص و تکبر در متون دینی ما صراحتاً به عنوان بیماری روحی نام برده شده است. از دیدگاه دینی چنین بیماری‌هایی می‌تواند هم در حوزه روان و هم در حوزه بدن فرد را متأثر کند. برخی روش‌های رایج فعلی می‌تواند با این دیدگاه برای درمان این بیماری‌ها به خدمت گرفته شود و روش‌های متفاوت دیگر خاص دین مانند صدقه، دعا و نذر نیز می‌تواند به آن افزوده شود. در این جا پیش‌‏فرض دینی‌ای که مورد نظر قرار گرفته هم تعاریف و هم تجویزها را دگرگون می‌کند. هدف از درمان در این جا لزوماً بازگرداندن فرد به نرم‌های جامعه و یا توانا ساختن او برای انجام وظایف اجتماعی‌اش نیست. بلکه هدف آن است که وی به سلامت روحی و اخلاقی که مورد انتظار دین است، دست یابد. از آنجا که وحدت جسم و روح انسان یک پیش‌فرض محوری در این نگرش محسوب می‌شود.

🟡البته این سخنان بدان معنا نیست که ما نتوانیم واسطه‌ها و مکانیسم‌های مادی و شیمیایی تأثیر این روش‌های خاص را نیز شناسایی کنیم؛ به عنوان مثال هورمون‌هایی که بر اثر نیت نذر در انسان ترشح می‌شود و مکانسیم ترشح آن یا نوروترانسمیترهایی که در اثر دعا کردن در پایانه‌های عصبی اثر می‌کنند و غیره.

#علوم_انسانی
✍🏻به قلم: اطلس غلامی

ما را در پیامرسان تلگرام دنبال کنید 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ آبان ۹۹ ، ۱۸:۵۳
نشریه حاوی

وقتی سخن از «علم دینی» (Religious Science ) به میان می‌آید، زمانی علومی هم چون فقه و اصول به یاد می‌آید که در آن متون دینی منبع مطالعه و تحقیق است و گاهی تاریخ ادیان که در آن دین موضوع مطالعه دانشمندان است. گاهی هم مقصود آن است که در متون دینی به دنبال گزاره‌هایی بگردیم که تعبیر علمی دارند. مدعیان این نگرش به این منظور آیاتی از قرآن را در تأیید جاذبه یا کرویت زمین و مانند آن می‌آورند تا نشان دهند که در جا به جای قرآن، محتوای نظریات علمی امروز را می‌توان یافت و دانشمندان عاقبت به همان راهی رسیدند که پیامبران چند هزار سال پیش رسیده بودند. گاهی نیز گمان می‌رود که قرار است با معیار متون دینی به سراغ نظریات علمی برویم و مرز میان سخنان درست و نادرست را در علم تعیین کنیم گاه نیز مراد، آن علوم سنتی است که در دوران طلایی تمدن اسلامی در دامن مسلمانان نشو و نما یافته است. گاه نیز منظور از علم دینی آن است که بکوشیم مجموعه هنجارها و ارزش‌های اخلاقی مورد تأیید دین را در حوزه مشترک دین و علوم تجربی، یعنی علوم انسانی وارد کنیم.
اما تعریف درست علم دینی چیست؟

در حقیقت می‌توان گفت: «علم دینی» علمی است که در آن، «بینش الهی بر عالِم حاکم باشد؛ بینشی که خدا را خالق و نگه‌دارنده جهان می‌داند؛ عالم وجود را منحصر به عالم مادی نمی‌داند؛ برای جهان هدف قائل است و اعتقاد به یک نظام اخلاقی دارد. مطالعه طبیعت را در چارچوب متافیزیک دینی دنبال می کند و کلّیت قضایا را در چارچوب جهان بینی دینی می‌بیند. علم دینی حذف خدا را از قلمرو علم بشری غیرعملی انگاشته و تفکیک «علم» و «اخلاق» را نیز دارای پیامدهای ناگواری می‌انگارد و معتقد است این دو لازم و ملزوم یکدیگرند؛ چراکه هدف علم جست‌وجوی حقیقت است و اخلاق هم لازمه علم است.

 علم دینی مبتنی برجهان توحیدیست. دینی بودن هدف علم از دو منظر مطرح است: نظری و عملی

 هدف در بعد نظری، کشف آیات الهی در آفاق و انفس و آشنایی با طرح خلفت و درک قدرت و عظمت الهی است و هدف در بعد عملی، تسلط برجهان طبیعت به منظور رفع نیازهای مشروع بشر و استفاده از امکاناتی است که خداوند برای بشر فراهم ساخته است

در مقابل علم دینی، علم سکولار قرار دارد، که با خدا کاری ندارد، تنها برای عالم ماده شأنیت قائل است، اصولاً هدفدار بودن جهان برای آن مطرح نیست و فارغ از ارزش‌هاست.

بنابراین هر یک از شاخه‌های علم می‌تواند «سکولار» باشد یا «دینی».

#علوم_انسانی
✍🏻 به قلم: اطلس غلامی

ما را در پیامرسان تلگرام دنبال کنید 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ مهر ۹۹ ، ۱۹:۳۶
نشریه حاوی